Skarga o wznowienie postępowania spadkowego

Sygn. akt I Ns /18POSTANOWIENIE

Dnia 08 sierpnia 2019 rokuSąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim I Wydział Cywilny w następującym składzie:Przewodniczący: SSR TProtokolant: A po rozpoznaniu w dniu 25 lipca 2019 roku w Bielsku Podlaskimna rozprawiesprawy z wniosku Krystyny Teresy Pz udziałem Bożeny Stanisławy J, Przemysława Pawła M i Ryszarda Mo podział majątku wspólnego, działy spadku i zniesienie współwłasnościp o s t a n a w i a:I. Uchylić w całości postanowienie wydane w dniu 23 sierpnia 2013 roku przez Sąd Rejonowego w Bielsku Podlaskim I Wydział Cywilny w sprawie o sygnaturze I Ns 1111/13 i znieść postepowanie toczące się w przedmiotowej sprawie.II.Ustalić, że w skład majątku wspólnego Zygmunta R i Stanisławy R wchodziło prawo własności zabudowanej nieruchomości rolnej o numerze geodezyjnym 54/2 o powierzchni 0,85 ha, położonej w obrębie wsi H, Gmina Boćki, o wartości 53081 złotych (pięćdziesiąt trzy tysiące osiemdziesiąt jeden złotych), dla której to nieruchomości Sąd Rejonowy w Bielsku Podlaskim V Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi księgę wieczystą numer BI1P/ 001002xx/x.III.Ustalić, że w skład spadku po Zygmuncie R wchodził udział w wysokości 1/2 (jednej drugiej) części we własności nieruchomości opisanej szczegółowo w punkcie I.IV.Ustalić, że w skład spadku po Stanisławie R wchodził udział w wysokości 4/6 (cztery szóste) części we własności nieruchomości opisanej szczegółowo w punkcie I.V.Ustalić, iż nieruchomość opisana szczegółowo w punkcie I niniejszego postanowienia stanowi przedmiot współwłasności wnioskodawczyni Krystyny Teresy P w 1/2 części oraz uczestnika postępowania Przemysława Pawła M w 1/2 części. VI.Dokonać podziału majątku wspólnego Zygmunta R i Stanisławy R, działu spadku po Zygmuncie R, działu spadku po Stanisławie R oraz zniesienia współwłasności nieruchomości w ten sposób, że nieruchomość położoną w obrębie wsi H o numerze geodezyjnym 54/2 szczegółowo opisaną w punkcie I niniejszego postanowienia przyznać na wyłączną własność uczestnikowi postępowania Przemysławowi Pawłowi M.VII.Tytułem spłaty zasadzić od uczestnika postepowania Przemysława Pawła M na rzecz wnioskodawczyni Krystyny Teresy P kwotę 26540,50 złotych (dwadzieścia sześć tysięcy pięćset czterdzieści złotych i pięćdziesiąt groszy) płatną w terminie dwóch miesięcy od daty uprawomocnienia postanowienia wraz z odsetkami ustawowymi w stosunku rocznym w wysokości jak za opóźnienie w przypadku uchybienia terminowi płatności.VIII.Nakazać pobrać na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim od wnioskodawczyni Krystyny Teresy P kwotę 188,24 złotych (sto osiemdziesiąt osiem złotych dwadzieścia cztery grosze) oraz od uczestnika postepowania Przemysława Pawła M kwotę 888,24 złotych (osiemset osiemdziesiąt osiem złotych dwadzieścia cztery grosze) tytułem nieuiszczonej części opłaty i wydatków w sprawie pokrytych tymczasowo z sum budżetowych Skarbu Państwa.IX.Oddalić wnioski zainteresowanych w pozostałym zakresie.X.Stwierdzić, że zainteresowani w pozostałym zakresie ponoszą koszty postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.







UzasadnieniePo ostatecznym sprecyzowaniu wniosku wnioskodawczyni Krystyny Teresy P wniosła o wznowienie postępowania zakończonego wydaniem przez tutejszy sąd w sprawie I Ns 1111/13 postanowienia działowego w dniu 23 sierpnia 2013 r. nadto wniosła o dokonanie podziału majątku wspólnego Zygmunta R i Stanisławy R działu spadku po tych osobach oraz o zniesienie współwłasności.

Uczestnicy postępowania w przedmiotowej sprawie początkowo wnosili o oddalenie złożonego wniosku jednakże finalnie Przemysław Paweł M przychodził się do wniosku wnioskodawczyni odnośnie przyznania mu w całości nieruchomości stanowiącej przedmiot podziału rozpoznawanej sprawy.

Sąd ustalił i zważył co następuje otóż jak wynika z postanowienia tutejszego Sądu wydanego w sprawie I Ns 683/13 stwierdzenie nabycia spadku po Zygmuncie R syna Alfonsa i Stanisławy zmarłym 3 listopada 2001 r. spadek po tej osobie miała nabyć żona Stanisława R córka Bożena Stanisława J i córka Bogusława Stanisława M w częściach równych po jednej1/3 części każda z nich dowód karta 16 akt tutejszego Sądu I Ns 683/13.

Opierając się o treści przedmiotowego orzeczenia sądowego w dniu 23 sierpnia 2013 r. w sprawie I Ns 1111/13 tutejszy sąd dokonał działu spadku i podziału majątku wspólnego Zygmunta R i Stanisławy R i wyniku dokonania tychże czynności przyznał nieruchomość, która niewątpliwie wchodziła w skład majątku wspólnego Zygmunta R i Stanisławy R na wyłączną własność uczestniczce postępowania Bogusławie Stanisławie M bez spłat na rzecz pozostałych spadkobierców dowód karta 19 postanowienie z dnia 23 sierpnia 2013 r. wydane w sprawie tutejszego Sądu I Ns 1111/13. W przedmiotowych aktach znajduje się również akt własności ziemi potwierdzających przymiot właścicielski Zygmunta R i Stanisławy R odnośnie nieruchomości oznaczonej numerem geodezyjnym 54/2 o powierzchni 0,85 ha położonej w obrębie wsi H.

Następnie na mocy postanowienia z dnia 17 sierpnia 2017 r. wydanego przez tutejszy sąd w sprawie I Ns 562/17 zmieniono pkt. 1 prawomocnego postanowienia Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim z dnia 13 maja 2013 r. wydanego w sprawie I Ns 683/13 w ten sposób, iż stwierdzono że spadek po Zygmuncie R zmarłym 3 listopada 2001 r. w Białymstoku nabyła na podstawie ustawy żona Stanisława R, córka Bożena Stanisława J, Bogusława Stanisława M oraz pominięta wcześniej córka Krystyna Teresa P wszystkie w częściach równych po 1/4 części każda z nich. Przed wydaniem przedmiotowego orzeczenia w dniu 17 listopada 2015 r. Bogusława Stanisława M zbyła nieruchomość będąca, będącą przedmiotem postępowania w rozpoznawanej sprawie na rzecz swojego syna Przemysława Pawła M umową darowizny, dowód umowa darowizny karta 31, 32, akt notarialne z dnia 17 listopada 2015 r. nr 5733/2015. Należy również wskazać, iż na mocy postanowienia tutejszego Sądu z dnia 14 listopada 2017 r. stwierdzono, iż spadek po Stanisławie R zmarłej dnia 3 lutego 2015 roku na podstawie ustawy nabyły córka Krystyna Teresa P, córka Bożena Stanisława J, córka Bogusława Stanisława M.

Sąd pragnie również zauważyć, iż jak wynika z aktu poświadczenia dziedziczenia nr 1413/2016 (karta 34 akt Bogusława Stanisława M zmarła 3 marca 2016 r. zaś spadek po niej na podstawie ustawy nabył mąż Ryszard M oraz syn Przemysław Paweł M. W ocenie Sądu w rozpoznawanej sprawie niewątpliwie zaistniały przesłanki do wznowienia postępowania albowiem zaistniała przesłanka, o której mowa w art. 401 punkt 2 gdyż poprzez fakt pominięcia wnioskodawczyni w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku po jej ojcu Zygmuncie była ona w tej sprawie pozbawiona możliwości działania co skutkowało przyjęciem, iż wydane w terminie późniejszym w oparciu o wadliwie stwierdzenie nabycia spadku postanowienie działowe jest dotknięte w całości nieważnością a zatem podlegało ono w całości uchyleniu a nadto postępowanie toczące się w sprawie 1 Ns 1111/13 należało znieść jako dotknięte wadą nieważności. Z uwagi na podstawę wznowienia należy również wskazać, iż należało uznać za niebyłe wszelkie oświadczenia woli, które zostały złożone przez osoby zainteresowane w sprawie 1 Ns 1111/13 odnośnie sposobu podziału majątku wspólnego. W przedmiotowej sprawie należy wskazać, iż w myśl art. 43 § 1 k.r.o. oboje małżonkowie mają równe udziały w majątku wspólnym, w przedmiotowej sprawie nie zgłoszono wniosku o którym mowa w art. 43 § 2 k.r.o. należy również podać, iż art. 45 § 1 tegoż kodeksu stanowi, iż każdy z małżonków powinien zwrócić wydatki i nakłady poczynione z majątku wspólnego na jego majątek osobisty z wyjątkiem wydatków i nakładów koniecznych na przedmioty majątkowe przynoszące dochód, można żądać zwrotu wydatków i nakładów, które małżonek poczynił z majątku osobistego na majątek, nie można żądać zwrotu wydatków i nakładów zużytych w celu zaspokojenia potrzeb rodziny chyba, że zwiększyły wartość majątku w chwili ustania wspólności.

Zgodnie z treścią art. 567 paragraf 3 k.p.c. w zw. z art. 684 k.p.c. w postępowaniu o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej między małżonkami oraz działu spadku sąd ustala skład i wartość majątku podlegającego podziałowi, zasadą jest że w skład majątku masy majątkowej podlegającej podziałowi sąd ustala na datę ustania wspólności ustawowej, odpowiednio datę otwarcia spadku zaś ich wartość na datę wydania orzeczenia działowego, majątkiem wspólnym małżonków są przedmioty nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (art. 31 paragraf 1 k.r.o. Odnośnie regulacji prawnych dotyczących podziału majątku w przedmiotowej sprawie należy wskazać, iż zgodnie z art. 46 k.r.o. w sprawach nieunormowanych przepisami k.r.o. do podziału majtku wspólnego stosuje się odpowiednio przepisy o dziale spadku zaś ich mocy (art. 1035 k.c.) przepisy o zniesieniu współwłasności, w tej sytuacji odpowiednie zastosowanie do podziału majątku znalazły tutaj przepisy art. 211 kodeksu i następne.

W przedmiotowej sprawie należy wskazać, iż nie było sporu odnośnie składników majątkowych wchodzących w skład majątku wspólnego Zygmunta R i Stanisławy R tak jak już wskazano akt własności ziemi, który znajduje się w aktach sprawy I Ns 1111/13 w sposób niebudzący wątpliwości potwierdza, iż Zygmunt R i Stanisława R byli właścicielami na prawach ustawowej wspólności małżeńskiej działki geodezyjnej o numerze geodezyjnym 54/2 położonej w obrębie wsi H gmina Boćki. Nie ulegało również wątpliwości, iż w skład spadku po Zygmuncie R wchodzi udział w wysokości 1/2 części tej nieruchomości zaś w skład spadku po Stanisławie R udział w wysokości 4/6 części, tak jak już wskazano z uwagi na dotknięcie nieważnością orzeczenia wydanego w sprawie I Ns 1011/13 wszelkie oświadczenia woli złożone przez osoby zainteresowane w tej sprawie sąd uznaje za nieskuteczne, a zatem niewątpliwie po Stanisławie R z tytułu dziedziczenia po Zygmuncie R i z tytułu przysługującego jej udziału w majątku wspólnym posiadała ona udział w wysokości 4/6 części we własności nieruchomości szczegółowo opisanych, opisanej w punkcie 1.

Należy przy tym wskazać, iż zgodnie z artykułem 1039 paragraf 1, w razie dziedziczenia ustawowego dział spadku, jeżeli w razie dziedziczenia ustawowego dział spadku następuje między zstępnymi albo między zstępnymi i małżonkiem, spadkobiercy ci są wzajemnie zobowiązani do zaliczenia na schedę spadkową otrzymanych od spadkodawcy darowizn oraz zapisów windykacyjnych, chyba że z oświadczenia spadkodawcy lub z okoliczności wynika, że darowizny lub zapisy windykacyjne zostały dokonane ze zwolnieniem z obowiązku zaliczenia. Zgodnie z dyspozycją artykułu 1040 kodeksu cywilnego, jeżeli wartość darowizny lub zapisu windykacyjnego podlegających zaliczeniu przewyższa wartość schedy spadkowej, spadkobierca nie jest zobowiązany do zwrotu nadwyżki. W wypadku takim nie uwzględnia się przy dziale spadku ani darowizny lub zapisu windykacyjnego, ani spadkobiercy zobowiązanego do ich zaliczenia.

W ocenie Sądu w rozpoznawanej sprawie zaistniały przesłanki do zastosowania względem uczestniczki postępowania Bożeny Stanisławy J cytowanych norm prawnych. Jak wynika z umowy darowizny w dniu 3 czerwca 1991 r. w ramach właśnie umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego numer 3865/91 w Państwowym Biurze Notarialnym w Bielsku Podlaskim, Zygmunt i Stanisława małżonkowie R dokonali na rzecz córki Bożeny Stanisławy noszącej aktualnie nazwisko J, darowizny szeregu nieruchomości rolnych. W toku toczącego się postępowania w rozpoznawanej sprawie zainteresowani zgodnie ustalili wartość przedmiotowej darowizny na 250000 zł. Przedmiotowa umowa darowizny została zawarta, znajduje się na karcie 1, 2 księgi wieczystej BI1P/000407xx/x. Z treści przedmiotowej umowy darowizny nie wynika jakoby darczyńcy zwolnili z obowiązku doliczenia tejże darowizny do schedy spadkowej przysługującej Bożenie Stanisławie J i biorąc pod uwagę jej wartość ustaloną przez zainteresowaniach należało uznać, iż okoliczność ta sprawia, że uczestniczka postępowania Bożena Stanisława J nie jest uwzględniana w przedmiotowym postępowaniu jako potencjalny spadkobierca i jako osoba, która jest uprawniona do partycypowania przy ewentualnym podziale, przy podziale nieruchomości wskazanej we wniosku. Wyłączenie tejże osoby z dziedziczenia skutkuje, skutkowało uznaniem, iż aktualnie, co uznał Sąd w punkcie 5 wydanego rozstrzygnięcia, współwłaścicielami przedmiotowej nieruchomości jest Krystyna Teresa P i Przemysław Paweł M w 1/2 części. W ocenie Sądu niezależnie od kwestii nieważności postępowania działowego nie ulega żadnej wątpliwości, żadnym wątpliwościom, iż matka uczestnika Przemysława Pawła M, Bogusława Stanisława M, była uprawniona do rozporządzeniem swoje udziałem w majątku spadkowym po rodzicach, który wyniósł finalnie 1/2 części po wyłączeniu z dziedziczenia jej siostry Bożeny Stanisławy J, to uległo, to ustalenie legło u podstaw stwierdzenia, iż aktualnie nieruchomość objęta wnioskiem stanowi przedmiot współwłasności Krystyny Teresy P w 1/2 części oraz Przemysława Pawła M w 1/2 części.

Wartość nieruchomości została ustalona w oparciu o dopuszczoną do, dopuszczony dowód z opinii biegłego Bożeny C, karta 310-326, rozprawa z dnia 4 kwietnia 2019 r., znacznik czasowy od 000154. Biegła w swojej opinii w sposób niezwykle rzetelny i wysoce merytoryczny wyjaśniła podstawy faktyczne, prawne poczynionych ustaleń, odniosła się do wszystkich zgłoszonych do opinii zastrzeżeń, niwelując ich wartość merytoryczną. W ocenie Sądu wyczerpujące i niezwykle fachowy, niezwykle fachowa opinia biegłej Bożeny C zasługiwała w pełni na aprobatę ze strony Sądu orzekającego w przedmiotowej sprawie i mogła stawić podstawę do ustalenia, iż wartość nieruchomości objęta wnioskiem na datę zgonu Zygmunta R i według cen obecnych wynosiła, według stanu na datę zgonu Zygmunta R i według cen obecnych wynosiła 53081 zł. Zdaniem Sądu w przedmiotowej sprawie nie zaistniały jakiekolwiek przesłanki do przyjęcia, iż zostały, iż powinny być rozliczone nakłady czynione na nieruchomość. W szczególności należy wskazać, iż Sąd ustalał stan nieruchomości na datę śmierci Zygmunta R, a zatem na mając na uwadze, iż w dacie śmierci Zygmunta R uczestnik postępowania Przemysław Paweł M był osobą małoletnią, nie można tutaj przyjąć, iż przed datą śmierci swojego dziadka czynił on na przedmiotową nieruchomość jakikolwiek nakłady. Nie zostało wykazane, aby przed tą datą nakłady na nieruchomość czynił również, czyniła również matka Przemysława Pawła M lub też jego ojciec Ryszard M, przy czym należy zaznaczyć, iż Ryszard M, który był uczestnikiem przedmiotowego postępowania w swoim imieniu żadnych roszczeń finansowych o rozliczenie nakładów nie zgłosił, a zatem Sąd nie miał podstaw do zajęcia się kwestią ewentualnych nakładów poczynionych przez ojca uczestnika postępowania Ryszarda M.

Niezależnie od wszystkiego należy wskazać, iż w przedmiotowej sprawie w ogóle nie wykazano jakoby przed datą śmierci Zygmunta R na przedmiotową nieruchomość dokonywali nakładów rodzice uczestnika postępowania Przemysława Pawła M. Przesłuchani w sprawie świadkowie Marek P, rozprawa z dnia 15 stycznia 2019 r., znacznik czasowy od 000952, Rafał R rozprawa z dnia 15 stycznia 2019 r., znacznik czasowy od 002033 i Andrzej B, rozprawa z dnia 15 stycznia 2017 r., znacznik czasowy od 003041 wskazywali, iż uczestnik postępowania Przemysław Paweł M i jego ojciec dokonywali nakładów na nieruchomość wskazaną we wniosku, jednakże miało to miejsce w ostatnich latach, na pewno po śmierci Zygmunta R i biorąc pod uwagę, iż w przedmiotowej sprawie to właśnie osoba czyniąca nakłady, czyli Przemysław Paweł M, otrzymuje nieruchomość objętą wnioskiem, na której dokonywała ona nakładów, kwestia jest rozliczenia okazała się w przedmiotowej sprawie bezprzedmiotowa. Tutaj odnośnie sposobu podziału Sąd pragnie podkreślić, iż Sąd od początku kierował się właściwie zgodnym wnioskiem zainteresowanych w tej kwestii, było od początku ustalone pomiędzy zainteresowanymi, iż nieruchomość objęta wnioskiem ma przypaść Przemysławowi Pawłowi M, albowiem to w jego władaniu ta nieruchomość pozostaje, to Przemysław Paweł M czynił nakłady na przedmiotową nieruchomość, wnioskodawczyni od początku domagała się jedynie zasądzenia na swoją rzecz spłaty, dlatego też Sąd w punkcie 6 dokonał podziału majątku wspólnego Zygmunta R i Stanisławy R i działu spadku po Zygmuncie, działu spadku po Stanisławie oraz zniesienia współwłasności nieruchomości wskazanej we wniosku poprzez przyznanie jej na własność uczestnikowi postępowania Przemysławowi Pawłowi M.

Nadto w punkcie 7 Sąd zasądził od uczestnika postępowania Przemysława Pawła M na rzecz wnioskodawczyni kwotę 26540 zł 50 gr stanowiącą równowartość jej udziału w wysokości 1/2 nieruchomości objętej wnioskiem, przy czym płatność ustalił tej kwoty na 2 miesiące od daty uprawomocnienia się postanowienia nie akceptując tym samym zarówno wniosku pełnomocnika wnioskodawczyni, jak i Przemysława, jak i wniosku pełnomocnika Przemysława Pawła M. W ocenie Sądu termin 2-miesięczny jest terminem wystarczającym, aby uczestnik postępowania, który powinien już właściwie od początku tego postępowania liczyć się z obowiązkiem spłaty wnioskodawczyni zgromadził stosowne wnioski, stosowne środki pieniężne na spłatę należności względem wnioskodawczyni, dlatego też w tym terminie, na ten termin ustalono, ustalono datę, datę spłaty. W przedmiotowej sprawie Sąd rozliczył również pomiędzy wnioskodawczynią a uczestnikiem postępowania poniesione koszty sądowe, przy czym na konto uczestnika postępowania Przemysława Pawła M zaliczono opłaty uiszczone w sprawie 1011/13 i mając na uwadze, iż wnioskodawczyni opłaciła kwotę 2500 zł, uczestnik 1800 zł, zaś całe koszty wyniosły 5376 zł i 48 gr należało stosownie do ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nakazać pobrać od wnioskodawczyni uczestnika postępowania stosowną część należnych opłat i wydatków w sprawie. O pozostałych, w pozostałym zakresie wnioski zainteresowanych zostały oddalone, tak jak z powodów wskazanych powyżej, a o pozostałych kosztach rozstrzygnięto na podstawie artykułu 520 paragraf 1 kodeksu postępowania cywilnego.