Postanowienie w przedmiocie rozpoznania prośby o ułaskawienie

Sygn. akt VIII Ka /16
WYROKW IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia13lipca 2016 rokuSąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy w składzie : Przewodniczący: SSO D spr. SSO D SSO S Protokolant: APrzyudzialeprokuratora Sławomira Kpo rozpoznaniu w dniu 07 lipca 2016 roku, sprawy:1. Andrzeja X oskarżonego o czyny z art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 178§1 k.k., art. 178a § 4 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k., art. 244 k.k.2. Pawła Xiego oskarżonego o czyn z art. 239 § 1k.k.3. Mirosława X oskarżonego o czyn z art. 239 § 1k.k. na skutek apelacji wniesionych przez obrońców oskarżonych Andrzeja X i Mirosława X, pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych, od wyroku Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 10 lutego 2016 r. sygn. III K /15. I. Utrzymujew mocy zaskarżony wyrok.II. Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy adw. M kwotę 516,60 (pięćset szesnaście złotych sześćdziesiąt groszy) złotych, w tym kwotę 96,60 (dziewięćdziesiąt sześć złotych sześćdziesiąt groszy) złotych podatku VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonemu Andrzejowi X w postępowaniu odwoławczym.III. Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz obrońcy adw. J kwotę 516,60 (pięćset szesnaście złotych sześćdziesiąt groszy) złotych, w tym kwotę 96,60 (dziewięćdziesiąt sześć złotych sześćdziesiąt groszy) złotych podatku VAT, tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu oskarżonemu Mirosławowi X w postępowaniu odwoławczym.IV. Zwalnia oskarżonych i oskarżycieli posiłkowych od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.
UAZSADNIENIEAndrzej X został oskarżony o to, że :I. w dniu 26 lutego 2015 roku około godziny 20:20 w xach na ulicy Szosa Baranowicka umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu drogowym w ten sposób, że kierując samochodem osobowym marki Toyota Carina o nr rej. BIA xw stanie nietrzeźwości – 1,70‰ alkoholu we krwi, przekraczając bezpieczną i dopuszczalną prędkość oraz nie ustępując pierwszeństwa pieszej Marcie Xo przechodzącej przez oznakowane przejście dla pieszych, doprowadził do potrącenia jej kierowanym pojazdem, wskutek czego pokrzywdzona doznała urazu wielonarządowego ponosząc śmierć na miejscu, po czym zbiegł z miejsca zdarzenia,tj. o czyn z art. 177§ 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k.II. w dniu 26 lutego 2015 roku około godziny 20:20 na odcinku drogi publicznej: Sobolewo, ul. Szosa Baranowicka kierował samochodem osobowym marki Toyota Carina o nr rej. BIA xw stanie nietrzeźwości – 1,70‰ alkoholu we krwi, będąc wcześniej trzykrotnie prawomocnie skazanym za prowadzenie pojazdu mechanicznego w stanie nietrzeźwości, a ponadto dopuścił się powyższego czynu w okresie obowiązywania zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych orzeczonego w związku ze skazaniem za przestępstwo wyrokami Sądu Rejonowego w Białymstoku XV K 1350/11 i III K 1648/11, przy czym czyn ten popełnił w ciągu 5 lat po odbyciu 6 miesięcy pozbawienia wolności za umyślne przestępstwo podobne,tj. o czyn z art.178a § 4 k.k. w z. z art. 64 § 1 k.k.III. w dniu 05 lutego 2015 roku około godz. 15:30 w Grabówce na ulicy Modrzewiowej kierował samochodem osobowym marki Toyota o nr rej. BIA , przez co nie zastosował się do zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych orzeczonego wyrokami Sądu Rejonowego w Białymstoku XV K /11 i III K /11.tj. o czyn z art. 244 k.k.
2. Paweł Xi 3. Mirosław Xzostali oskarżeni o to, że:w dniu 26 lutego 2015 roku w Grabówce przy ulicy Leszczynowej działając wspólnie i w porozumieniu w zamiarze utrudnienia postępowania karnego, pomagając sprawcy przestępstwa Andrzeja X w uniknięciu odpowiedzialności karnej zacierali ślady popełnionego przez niego w dniu 26 lutego 2015 roku w xach przestępstwa polegającego na spowodowaniu wypadku drogowego ze skutkiem śmiertelnym w ten sposób, ze demontowali uszkodzone elementy uczestniczącego w tym wypadku pojazdu marki Toyota Carina o nr rej. BIA xoraz podejmowali próbę ich zniszczenia poprzez spalenie,tj. o czyn z art. 239 § 1 k.k.
Sąd Rejonowy w Białymstoku wyrokiem dnia 10 lutego 2016 r. w sprawie sygn. akt III K 408/15:I. Oskarżonego Andrzeja X uznał winnym popełnienia zarzucanych mu czynów i tak:- za czyn z pkt I zarzutów aktu oskarżenia na mocy art. 177 § 2 kodeksu karnego w brzmieniu sprzed obowiązywania Ustawy z dnia 20 marca 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2015.541) w zw. z art. 178 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. skazał go i wymierzył mu karę 11 (jedenastu) lat pozbawienia wolności,- za czyn z pkt II zarzutów aktu oskarżenia na mocy art. 178a § 4 kodeksu karnego w brzmieniu sprzed obowiązywania Ustawy z dnia 20 marca 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2015.541) w zw. z art. 64 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. skazał go, zaś na mocy art. 178a § 4 k.k. wymierzył mu karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności,- za czyn z pkt. III zarzutów aktu oskarżenia na mocy art. 244 kodeksu karnego w brzmieniu sprzed wejścia w życie ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy Kodeks Karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2015.541) skazał go i wymierzył mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności.II. Na podstawie art. 85 k.k. w zw. z art. 86 § 1 k.k. połączył wymierzone oskarżonemu Andrzejowi X w pkt I wyroku kary jednostkowe pozbawienia wolności i orzekł wobec niego łączną karę pozbawienia wolności w wysokości 13 (trzynastu) lat.III. Na podstawie art. 63 § 1 k.k. zaliczył oskarżonemu Andrzejowi X na poczet orzeczonej łącznej kary pozbawienia wolności okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie w postaci tymczasowego aresztowania, tj. od dnia 26 lutego 2015 roku do dnia wyrokowania.IV. W zakresie czynu opisanego treścią zarzutu pierwszego aktu oskarżenia, na podstawie art. 42 § 3 k.k. orzekł wobec oskarżonego Andrzeja X środek karny w postaci zakazu prowadzeniu wszelkich pojazdów mechanicznych na zawsze.V. W zakresie czynu opisanego treścią zarzutu drugiego aktu oskarżenia, na podstawie art. 42 § 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego Andrzeja X środek karny w postaci zakazu prowadzeniu wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 10 (dziesięciu) lat.VI. Na podstawie art. 90 § 2 k.k. w zw. z art. 88 k.k. orzekł wobec oskarżonego Andrzeja X łączny środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na zawsze. VII. Na podstawie art. 46 § 1 k.k. zasądził od oskarżonego Andrzeja X, solidarnie na rzecz oskarżycieli posiłkowych Władysława Izdebskiego i Agaty Izdebskiej kwotę 50 000 (pięćdziesiąt tysięcy) złotych tytułem zadośćuczynienia za wyrządzoną czynem opisanym treścią zarzutu pierwszego krzywdę.VIII. Oskarżonego Pawła Xiego uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego treścią zarzutu czwartego aktu oskarżenia i za to na mocy art. 239 § 1 k.k. brzmieniu sprzed obowiązywania Ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2015.396) w zw. z art. 4 § 1 k.k. skazał go i wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności.IX. Na podstawie art. 69 § 1 i § 2 k.k. w zw. z art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego Pawła Xiego kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby wynoszący 3 (trzy) lata, nadto w okresie trwania próby : na podstawie art. 73 § 1 k.k. w oddał oskarżonego pod dozór kuratora sądowego zaś na podstawie art. 72 § 1 pkt. 5 k.k. zobowiązał go powstrzymania się od nadużywania alkoholu oraz używania innych środków odurzających.X. Oskarżonego Mirosława X uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego treścią zarzutu czwartego aktu oskarżenia i za to na mocy art. 239 § 1 k.k. brzmieniu sprzed obowiązywania Ustawy z dnia 20 lutego 2015 roku o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2015.396) w zw. z art. 4 § 1 k.k. skazał go i na mocy przywołanego przepisu prawa wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności.XI. Na podstawie art. 69 § 1 i § 2 k.k. w zw. z art. 70 § 1 pkt 1 k.k. wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego Mirosława X kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby wynoszący 5 (pięć) lat, nadto w okresie trwania próby : na podstawie art. 73 § 1 k.k. w oddał oskarżonego pod dozór kuratora sądowego zaś na podstawie art. 72 § 1 pkt. 5 k.k. zobowiązał go powstrzymania się od nadużywania alkoholu.XII. Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokat :a. M kwotę 1505,52 (jeden tysiąc pięćset pięć i 52/100) złotych, w tym kwotę 281,52 (dwieście osiemdziesiąt jeden i 52/100) złotych podatku VAT, tytułem zwrotu nieopłaconych kosztów obrony udzielonej z urzędu na rzecz oskarżonego Andrzeja X.b. J kwotę 826,56 (osiemset dwadzieścia sześć i 56/100) złotych, w tym kwotę 154,56 (sto pięćdziesiąt cztery i 56/100) złotych podatku VAT, tytułem zwrotu nieopłaconych kosztów obrony udzielonej z urzędu na rzecz oskarżonego Mirosława X.XIII. Zasądził od oskarżonego Andrzeja X na rzecz oskarżycieli posiłkowych W A kwotę 1224 (jeden tysiąc dwieście dwadzieścia cztery) złotych tytułem zwrotu kosztów ustanowienia pełnomocnika w sprawie.XIV. Zwolnił wszystkich oskarżonych od ponoszenia kosztów sądowych i obciążył nimi w całości Skarb Państwa.Powyższy wyrok zaskarżyła w części – to jest w zakresie rozstrzygnięcia o karze orzeczonej wobec Mirosława X jego obrońca adw. JWyrokowi zarzuciła niewspółmierność kary orzeczonej wobec Mirosława X, polegającą na wymierzeniu kary pozbawienia wolności w wymiarze l roku i 2 miesięcy z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 5 lat w sytuacji, gdy zarzucony mu czyn oskarżony popełnił celem udzielenia pomocy swojemu synowi, mając na względzie grożącą osobie najbliższej odpowiedzialność karną, co skutkować winno orzeczeniem kary pozbawienia wolności w niższym wymiarze oraz zastosowaniem okresu próby krótszego, niż maksymalny.Wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie rozstrzygnięcia o karze orzeczonej wobec Mirosława X poprzez orzeczenie kary pozbawienia wolności w wymiarze trzech miesięcy z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby wynoszący dwa lata, ewentualnie o orzeczenie kary pozbawienia wolności w wymiarze niższym niż orzeczona wyrokiem Sądu l instancji, z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres krótszy niż maksymalny.
Ponadto na podstawie art. 425 § l i 2 kpk i art. 444 § l kpk zaskarżyła wyżej wymieniony wyrok w stosunku do oskarżonego Andrzeja X w całości jego obrońca adw. MNa podstawie art. 427 §1 kpk oraz art. 438 pkt 2, 3 i 4 kpk zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:I obrazę przepisów prawa procesowego, mającą wpływ na treść orzeczenia, a mianowicie:- art. 6 kpk oraz art. 167 kpk w zw. z art. 170 § l pkt 5 kpk w zw. z art. 201 kpk – naruszenie prawa do obrony poprzez wadliwe oddalenie wniosków dowodowych obrońcy o dopuszczenie dowodu z uzupełniającej opinii biegłego z zakresu techniki motoryzacyjnej oraz biegłego z zakresu medycyny sądowej, który sporządził protokół sekcji zwłok wraz opinią jako wniosków zmierzających do przedłużenia postępowania w sytuacji, gdy potrzeba uzupełnienia opinii przez medyka sądowego pojawiła się w kontekście wypowiedzi biegłego z zakresu techniki motoryzacyjnej na rozprawie w dniu 25 listopada 2015 r., z której wynikało, iż przesunięcie ciała pokrzywdzonej po upadku na jezdnię (o którym w swoich zeznaniach mówił świadek X) miałoby wpływ na wyliczenie miejsca, w którym doszło do zdarzenia oraz prędkości pojazdu, gdyby fakt przesunięcia był stwierdzony jakimiś zadrapaniami na ciele pokrzywdzonej, natomiast analiza protokołu i opinii biegłego z zakresu medycyny sądowej wskazuje na dużą ilość takich obrażeń, stąd celowym było wyjaśnienie, w jaki sposób mogło dojść do ich powstania, co mogłoby skutkować potrzebą modyfikacji opinii z biegłego zakresu techniki motoryzacyjnej;- art. 4, art. 7 i art. 410 kpk poprzez wybiórcze potraktowanie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego i oparcie orzeczenia o wyłącznej winie oskarżonego Andrzeja X w zakresie czynu z pkt I zarzutów aktu oskarżenia jedynie na dowodach obciążających, z pominięciem dowodów korzystnych dla oskarżonego, wskazujących na przyczynienie się pokrzywdzonej do zdarzenia i poddających w wątpliwość miejsce, w którym miało wg aktu oskarżenia do niego dojść;II błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia w zakresie czynu I z aktu oskarżenia, mający wpływ na jego treść, a polegający na przyjęciu, że do zdarzenia w dniu 26 lutego 2015 r. doszło na przejściu dla pieszych, a oskarżony poruszał się z prędkością nie mniejszą niż 98,4 km/h mimo, iż zebrany w tym zakresie materiał dowodowy jest niejednolity i musi budzić poważne wątpliwości;III rażącą niewspółmierność środka karnego w postaci zasądzonej tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę kwoty 50 000 zł wyrażającą się w nieuwzględnieniu aktualnej sytuacji życiowej, finansowej i majątkowej oskarżonego.Wskazując na powyższe wniosła o:1/ zmianę zaskarżonego wyroku i uznanie oskarżonego Andrzeja X w zakresie czynu I z aktu oskarżenia za winnego tego, że w dniu 26 lutego 2015 r. około godziny 20:20 w xach na ulicy Szosa Baranowieka umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ten sposób, że kierując samochodem osobowym marki Toyota o nr rej BIA xw stanie nietrzeźwości – 1,70 0/00 alkoholu we krwi, przekraczając bezpieczną i dopuszczalną prędkość doprowadził do potrącenia pieszej Marty Xo, wskutek czego pokrzywdzona doznała urazu wielonarządowego ponosząc śmierć na miejscu, po czym zbiegł z miejsca zdarzenia i wymierzenie mu kary pozbawienia wolności w wymiarze 6 lat, a związku z tym kary łącznej w wymiarze lat 7 pozbawienia wolności, łącznego środka karnego w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na zawsze oraz środka karnego w postaci zadośćuczynienia w kwocie 10 000 zł; ewentualnie2/ uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.
Pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych zaskarżył w części wyrok Sądu Rejonowego w Białymstoku III Wydziału Karnego z dnia 10 lutego 2016 r., w sprawie o sygn. akt III K /15, tj. w zakresie punktu: I wyroku – tj. w kwestii wymiaru kar orzeczonych wobec oskarżonego Andrzeja X w postaci 11 (jedenastu) lat pozbawienia wolności za czyn z art. 171 § 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k.; 3 (trzech) lat pozbawienia wolności za czyn z art. 178a § 4 k.k., w zw. z art. 4 § 1 k.k.; 1 (jednego) roku pozbawienia wolności za czyn z art. 244 k.k.,- II wyroku – tj. orzeczenia wobec Andrzeja X kary łącznej pozbawienia wolności w wysokości 13 (trzynastu) lat,- VII wyroku – tj. zasądzenia kwoty w wysokości 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia za wyrządzoną krzywdę. w sytuacji. gdy winno to być jedynie częściowe zadośćuczynienie, gdyż rozmiaru krzywd, jakie doznali oskarżyciele posiłkowi, nie można miarkować, jest to niepoliczalne,- IX wyroku – tj. warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonego Pawła Xiego, na okres próby wynoszący 3 (trzy) lata,- X wyroku – tj. orzeczenia wobec oskarżonego Mirosława X kary 1 (jednego) roku i 2 (dwóch) miesięcy pozbawienia wolności za czyn z art. 239 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk,Na podstawie art. 447 § 2 k.p.k. w zw. z art. 427 § 2 k.p.k., w zw. z art. 438 k.p.k, zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:1. błąd w ustaleniach faktycznych, który mógł mieć wpływ na treść wyroku, poprzez nie wyznaczenie surowszych ograniczeń do skorzystania przez Andrzeja X z warunkowego zwolnienia, niż przewidziane w art. 78 k.k., w sytuacji, gdy w sprawie zachodzi szczególnie uzasadniony przypadek, o którym mowa w art. 77 § 2 kk i spełnione zostały wszelkie przesłanki do wyznaczenia surowszych ograniczeń, albowiem przemawia za tym:- ocena osoby oskarżonego, jego szczególna demoralizacja, uprzednia karalność za przestępstwo przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji oraz przestępstwo przeciwko mieniu, wobec którego proces resocjalizacji okazał się bezskuteczny, a także brak poczucia winy i odpowiedzialności oraz obniżony samokrytycyzm,- okoliczności popełnienia przestępstwa pod wpływem alkoholu i zbiegnięcia z miejsca zdarzenia,- negatywna prognoza kryminologiczna przy uwzględnieniu, że był już niejednokrotnie poddawany procesowi resocjalizacji, który okazał się bezskuteczny,2. błąd w ustaleniach faktycznych, który mógł mieć wpływ na treść wyroku, a polegający na tym, że Sąd I instancji wymierzając kary pozbawienia wolności wobec oskarżonego Andrzeja X za czyny z art. 177 § 2 k.k. w zw. z art. 178 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k., z art. 178a § 4 k.k. oraz z art. 244 k.k., wymierzył kary nieadekwatne do wagi czynów, których dopuścił się oskarżony, nie rozważając wszechstronnie zebranego materiału dowodowego, skutkiem czego były zbyt łagodne reakcje karne na popełnione przez oskarżonego przestępstwa,3. błąd w ustaleniach faktycznych, który mógł mieć wpływ na treść wyroku, polegający na tym, że Sąd I instancji orzekał o warunkowym zawieszeniu wykonania kary pozbawienia wolności na okres próby wynoszący 3 (trzy) lata wobec Pawła Xiego, podczas, gdy właściwa ocena stanu zawinienia i społeczna szkodliwość czynu przypisywanego temu oskarżonemu, a w szczególności całokształt dolegliwości podmiotowych i przedmiotowych, przemawiają za zaostrzeniem okresu warunkowego zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności na okres próby wynoszący 5 (pięć) lat, gdyż taka kara spełni cele wychowawcze i zapobiegawcze wobec samego oskarżonego, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa,4. rażącą niewspółmierność kary, polegającą na orzeczeniu wobec oskarżonego Andrzeja X kary łącznej w wymiarze 13 lat pozbawienia wolności, w sytuacji, gdy na podstawie dyrektyw wymiaru kary łącznej z art. 86 § 1 k.k., całokształtu okoliczności podmiotowych i przedmiotowych, należało orzec karę w wymiarze 15 lat pozbawienia wolności,5. rażącą niewspółmierność kary, polegającą na wymierzeniu wobec Mirosława X kary pozbawienia wolności w wysokości 1 (jednego) roku i 2 (dwóch) miesięcy, w sytuacji, gdy jest to reakcja kama zbyt łagodna, mając na względzie winę oskarżonego, społeczną szkodliwość jego czynu, uprzednią karalność, wysoki stopień demoralizacji,6. obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na treść orzeczenia, tj. art. 410 k.p.k., w zw. z art. 4 k.p.k., w zw. z art. 7 k.p.k., poprzez błędną, a nie swobodną ocenę dowodów oraz wydanie orzeczenia z naruszeniem logiki i prawidłowego rozumowania, a w szczególności nieuwzględnienie, że oskarżony Andrzej X dopuścił się czynu prowadzenia pojazdu w stanie nietrzeźwości i pomimo pozbawienia go prawa jazdy, był niejednokrotnie karany za jazdę w stanie nietrzeźwości, zbiegł z miejsca wypadku i wykazuje wysoce negatywne zachowania, co warunkuje zastosowanie wobec niego surowszej kary, gdyż tylko w taki sposób kara będzie spełniać swój wychowawczy cel.Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 427 § 1 k.p.k., w zw. z art. 437 § 1i 2 k.p.k., wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w punkcie:- I wyroku, poprzez orzeczenie wobec oskarżonego Andrzeja X kary pozbawienia wolności w wysokości:1) 12 (dwunastu) lat za czyn z art. 177 § 2 kk w zw. z art. 178 § 1 kk w zw. z art. 4 § 1 kk,2) 5 (pięciu) lat pozbawienia wolności za czyn z 178a§ 4 kk w zw. z art. 4 § 1 kk,3) 3 (trzech) lat pozbawienia wolności za czyn z art. 244 kk,- II wyroku, poprzez orzeczenie wobec oskarżonego Andrzeja X kary łącznej w wysokości 15 (piętnastu) lat pozbawienia wolności, tj. zastosowanie systemu kumulacji kar, z uwagi na postawę, właściwości i warunki osobiste oskarżonego,- VII wyroku, poprzez zmianę przedmiotowego punktu wyroku i orzeczenie, iż zasądzona kwota 50.000 zł jest tytułem częściowego zadośćuczynienia za wyrządzona krzywdę,- IX wyroku, poprzez zawieszenie wykonania kary pozbawienia wolności orzeczonej wobec oskarżonego Pawła Xiego na okres próby wynoszący 5 (pięć) lat,- X wyroku, poprzez orzeczenie wobec oskarżonego Mirosława X kary2 (dwóch) lat pozbawienia wolności.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacje obrońców oskarżonych i pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych jako bezzasadne nie zasługiwały na uwzględnienie. Sąd Okręgowy nie podzielił zawartych w apelacjach argumentów zmierzających do wykazania – jeżeli chodzi o obrońcę oskarżonego Andrzeja X – obrazy przepisów postępowania mającą wpływ na treść orzeczenia oraz rażącej niewspółmierności orzeczonego wobec oskarżonego środka karnego natomiast pozostałych skarżących podnoszących zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej kary pozbawienia wolności i wymierzonych środków karnych, a w konsekwencji nie znalazł podstaw do zmiany zaskarżonego wyroku w postulowany przez skarżących sposób.
W wyniku kontroli odwoławczej zaskarżonego orzeczenia Sąd Okręgowy doszedł do przekonania o słuszności dokonanej w postępowaniu rozpoznawczym oceny dowodów, wywiedzionych na ich podstawie ustaleń faktycznych, a także subsumpcji zachowania oskarżonych, jak i przyjętej wobec nich sankcji karnej. Tak zatem jakichkolwiek wątpliwości nie budzi, ustalony a następie przestawiony w pisemnym uzasadnieniu wyroku przebieg zdarzeń, okres, w którym miały one miejsce, ani przyporządkowana im kwalifikacja prawna. W rezultacie nie znaleziono podstaw do podzielenia zawartych w apelacjach zarzutów i przytoczonej na ich poparcie motywacji.
W pierwszej kolejności Sąd Okręgowy ustosunkuje się do zarzutów zawartych w apelacji obrońcy oskarżonego Andrzeja X – obrazy przepisów postępowania mającej wpływ na treść wyroku a mianowicie naruszenie jego prawa do obrony poprzez oddalenie wniosku dowodowego o dopuszczenie kolejnej opinii uzupełniającej z przesłuchania biegłych z zakresu medycyny sądowej a także techniki motoryzacyjnej w celu ustalenia miejsca w którym doszło do potrącenia pieszej i prędkości pojazdu, którym poruszał się oskarżony. Zdaniem skarżącego opinia ta mogłaby uwiarygodnić wyjaśnienia oskarżonego, iż do zdarzenia doszło poza przejściem dla pieszych a prędkość z jaką on poruszał się była znacznie mniejsza niż przyjął to Sąd Rejonowy. Wątpliwości co do miejsca potrącenia pokrzywdzonej zdaniem apelującej pojawiły się po przesłuchaniu na terminie rozprawy biegłego z zakresu techniki motoryzacyjnej. Należy zauważyć, iż zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego jeżeli dowód z opinii jest przekonujący dla sądu, który to obiektywnie i trafnie uzasadnił, to fakt, że dowód ten nie jest przekonujący lub niezrozumiały dla strony procesowej nie może stwarzać podstawy do ponownego powołania biegłych lub zasięgania opinii nowych biegłych. Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie słusznie uznał, że opinia biegłego z zakresu ruchu drogowego jest rzetelna, kompletna, zrozumiała. Wnioski wypływające z tej opinii są stanowcze i charakteryzują się poprawnością wnioskowania zgodnego z zasadami rozumowania. W swoim postanowieniu ( k. 938 ) wskazał też powody, które wykluczają konieczność ponownego przesłuchania biegłego medyka sądowego. Wnioski wypływające z opinii biegłego K znajdują oparcie w pozostałym materiale dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy. O tym że zdarzenie miało miejsce na przejściu dla pieszych oprócz kategorycznych wyliczeń biegłego świadczą także chociażby wyjaśnienia oskarżonego Pawła Xiego, który stwierdził, że zobaczył „ jak kobieta wchodzi na pasy”. Natomiast zeznania świadka Andrzeja Xego na pewno nie mogą być podstawą do odmiennych ustaleń miejsca zdarzenia niż uczynił to Sąd Rejonowy, gdyż świadek ten nie widział momentu uderzenia pokrzywdzonej. Jednakże zarówno w postępowaniu przygotowawczym jak i na rozprawie twierdził on z całą stanowczością, iż do zdarzenia doszło w rejonie przejścia dla pieszych. Podobnej treści zeznania złożył drugi ze świadków W. Biorąc pod uwagę również dramatyczne skutki tego zdarzenia, rozmiar obrażeń jakich doznała pokrzywdzona trudno uznać, iż był inny mechanizm ich powstania niż przedstawił to biegły K. W tych okolicznościach Sąd Rejonowy słusznie uznał, iż zbędnym jest dopuszczenie kolejnej opinii i niepotrzebne wydłużanie postępowania sądowego przy tak jednoznacznych dowodach.
Zdaniem Sadu Okręgowego nie ma żadnych powodów aby zakwestionować ustalenia Sadu Rejonowego w tym przedmiocie a mianowicie, że pokrzywdzona poruszała się po przejściu dla pieszych i przyjąć jej przyczynienie się do zaistniałego zdarzenia. Twierdzenia obrońcy, iż pokrzywdzona mogła poruszać się poza rejonem przejścia jest niczym nie uprawnione i stanowi linię obrony lansowaną przez oskarżonego.
Również ustalenia Sądu Rejonowego w przedmiocie ustalenia prędkości z jaką poruszał się oskarżony są jak najbardziej prawidłowe. Należ zauważyć, iż w miejscu gdzie doszło do zdarzenia obowiązywało ograniczenie prędkości do 50 km/h.
Nawet sam oskarżony w toku postępowania przyznał, że poruszał się przed zdarzeniem z prędkością 70 – 80 km/h zaś jego kolega prędkość pojazdu określił na 6-7 dych. Natomiast pozostali świadkowie prędkość tą szacowali na znacznie większą. Świadek Andrzej X stwierdził, iż pojazd poruszał się bardzo szybko od 80 do 100 km/h zaś Wiesław X określił, że” bardzo szybko’’. W tych okolicznościach prędkość kolizyjna T oszacowana przez biegłego K w przedziale od 98,4 km/h do około 118, 3 km/h wydaje się jak najbardziej przekonywająca.
Wszyscy ze skarżących podnieśli również de facto zarzut rażącej niewspółmierności wymierzonej kary bezwzględnej i środka karnego ( mimo wskazania przez pełnomocnika oskarżycieli posiłkowej błędu w ustaleniach faktycznych ). Na marginesie należy zauważyć, iż zarzut błędu w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę wyroku jest tylko wówczas słuszny, gdy zasadność ocen i wniosków wyprowadzonych przez Sąd orzekający z okoliczności ujawnionych w toku przewodu sądowego, nie odpowiada prawidłowości logicznego rozumowania, jak również, gdy poczynione ustalenia są wynikiem niepełności postępowania dowodowego, bądź też przekroczenia granicy swobodnej oceny dowodów (por. m.in. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 marca 1975 roku w sprawie o sygn. akt II KR 355/74, OSNPG 1975/9/84, Lex nr 16881).Tymczasem takich uchybień po stronie Sądu Rejonowego apelujący nie wykazał a swoje zarzuty kierował przede wszystkim wobec wymierzonych kar.
Co prawda obrońca oskarżonego jako zarzut podniósł jedynie rażącą niewspółmierność środka karnego w postaci zasądzenia kwoty 50 000 tytułem zadośćuczynienia jednakże wniósł także o zmianę opisu czynu na korzyść oskarżonego poprzez eliminację stwierdzenia, iż pokrzywdzona przechodziła po przejściu dla pieszych i wymierzenie mu za tak opisany czyn kary 6 lat pozbawienia wolności i karę łącznej 7 lat pozbawienia wolności. Natomiast pełnomocnik oskarżycieli posiłkowych wniósł o wymierzenie oskarżonemu Andrzejowi X kary łącznej 15 lat pozbawienia wolności zaś za czyn z punktu pierwszego 12 lat pozbawienia wolności, z punktu drugiego 5 lat pozbawienia wolności zaś trzeciego 3 lata pozbawienia wolności. Jeżeli chodzi o pozostałych oskarżonych wniósł o wymierzenie kary bezwzględnej 2 lat pozbawienia wolności wobec oskarżonego Mirosława X zaś wydłużenie okresu próby zawieszenia wykonania kary pozbawienia wolności wobec oskarżonego Pawła Xiego do lat 5.
W tych okolicznościach rolą Sądu Okręgowego jest ocenienie czy kary pozbawienia wolności i środki karne wymierzone przez Sąd Rejonowy są karmi współmiernymi i sprawiedliwymi do stopnia zawinienia oskarżonych.
Należy zauważyć, iż zarzut rażącej niewspółmierności kary występuje wtedy, gdy kara orzeczona nie uwzględnia w należyty sposób stopnia społecznej szkodliwości przypisywanego czynu oraz nie realizuje wystarczająco celu kary, ze szczególnym uwzględnieniem celów zapobiegawczych i wychowawczych. Pojęcie niewspółmierności rażącej oznacza znaczną, wyraźną i oczywistą, a więc niedającą się zaakceptować dysproporcję między karą wymierzoną a karą sprawiedliwą (zasłużoną). Przesłanka rażącej niewspółmierności kary jest spełniona tylko wtedy, gdy na podstawie ustalonych okoliczności sprawy, które powinny mieć decydujące znaczenie dla wymiaru kary, można przyjąć, iż zachodzi wyraźna różnica między karą wymierzoną a karą, która powinna zostać wymierzona w wyniku prawidłowego zastosowania dyrektyw wymiaru kary oraz zasad ukształtowanych przez orzecznictwo (por. wyrok Sądu Najwyższego z 22 października 2007 roku, SNO 75/07, Lex 569073).
Sąd Okręgowy nie podzielił przede wszystkim stanowiska pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych, iż orzeczona przez Sąd Rejonowy kara za czyny zarzucane oskarżonemu Andrzejowi X, a w konsekwencji również kara łączna, w kontekście okoliczności podmiotowo- przedmiotowych sprawy nie odzwierciedla należycie stopnia społecznej szkodliwości czynów i stopnia zawinienia, a zatem może być odebrana przez społeczeństwo jako nadmiernie łagodna. Należy zauważyć, że kara ta została orzeczona w górnych granicach ustawowego zagrożenia. Karę łączną jaką mógł wymierzyć Sąd Rejonowy to 15 lat pozbawienia wolności zaś za czyn opisany w punkcie I 12 lat pozbawienia wolności. Biorąc pod uwagę kary wymierzone za poszczególne przestępstwa to kara łączna 13 lat pozbawienia wolności na pewno nie jest karą niewspółmiernie łagodną.
Należy podkreślić z całą stanowczością, iż w świetle okoliczności popełnienia czynu zarzucanego w punkcie I Sąd Rejonowy słusznie wymierzył karę właśnie w takim rozmiarze, gdyż po stronie oskarżonego nastąpiło skumulowanie wszystkich okoliczności powodujących wymierzenie kary w górnych granicach jej zagrożenia. Na wymiar tej kary wpływ także miało zachowanie oskarżonego opisane w punkcie II i III aktu oskarżenia.
Wskazać bowiem należy, że stosownie do dyrektyw wymiaru kary zawartych w art. 53 kk, pierwszorzędne znaczenie przy jej ferowaniu ma stopień zawinienia sprawcy. Ten zaś w realiach niniejszej sprawy musi być oceniany jako ogromny. Oskarżony, będąc świadomy obowiązującego bezwzględnego nakazu zachowania przez kierowców trzeźwości, zasadę tę złamał i to nie pierwszy raz. Andrzej X czynu opisanego w punkcie drugim dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa. Do chwili obecnej za przestępstwo z art. 178a k.k. był karany mimo młodego wieku ( 30 lat ) już trzykrotnie jednak nie wyciągnął z tego żadnych wniosków. Świadczy to o tym, iż mimo wymierzonych poprzednio i odbytych krótkotrwałych kar pozbawienia wolności nie został zresocjalizowany w żadnym stopniu. Tak więc tylko długotrwała kara pozbawienia wolności pomoże mu uzmysłowić skutki jego bezprawnego działania i wdrożyć do przestrzegania porządku prawnego.
Należy przy tym podkreślić znaczny stopień nietrzeźwości podsądnego, co sprawia, że musiał on doskonale zdawać sobie sprawę z niedozwolonego stężenia alkoholu w organizmie.
Okoliczność, która również zdaniem Sądu Okręgowego winna przemawiać za surowym wymiarem kary to technika jazdy oskarżonego a mianowicie z prędkością znacznie przekraczającą dopuszczalną na tym obszarze, nie zachowanie należytej ostrożności przy zbliżaniu się do oznakowanego przejścia dla pieszych, nie ustąpienie pierwszeństwa pieszej przechodzącej przez to przejście, jazda bez uprawnień gdyż sądy już kilkakrotnie pozbawiały go uprawnień do kierowania pojazdami, ucieczka z miejsca wypadku co świadczy dobitnie o lekceważącym podejście oskarżonego do obowiązujących norm prawnych i panującego porządku prawnego. Nie bez znaczenia na wymiar kary miało zachowanie oskarżonego bezpośrednio po zdarzeniu a więc organizowanie i nakłanianie innych osób do zacierania śladów przestępstwa. O wysokim stopniu demoralizacji oskarżonego i braku jakichkolwiek uczuć świadczy również fakt, iż nawet nie zainteresował się losem potrąconej kobiety a pierwszą rzeczą jaka zrobił po tym jak inne osoby zaczęły zacierać ślady wypadku udał się po następną porcję alkoholu. Powyższe okoliczności przekonują Sąd Okręgowy, iż oskarżony jak najdłużej powinien przebywać w izolacji od społeczeństwa.
Uwzględnienie zaś rodzaju i rozmiaru ujemnych następstw czynu I nie pozwala przyznać pozostałym okolicznościom, mimo że uznawanym za łagodzące (np. przeproszenie oskarżycieli posiłkowych) większej rangi decyzyjnej wpływającej na wymiar kary. Na marginesie należy zauważyć, iż przeproszenie oskarżycieli posiłkowych na Sali rozpraw miało na celu poprawienie własnej sytuacji procesowej niż wynikało z żalu oskarżonego czy jego wyrzutów sumienia. Jak dało się zauważyć oskarżony jest przeświadczony, iż wymierzona kara jest znacznie za surowa w stosunku do jego zawinienia a długotrwały pobyt w więzieniu skomplikuje mu życie.
W doktrynie przeważa pogląd, iż wśród licznych uwarunkowań sądowego wymiaru kary rodzaj i rozmiar ujemnych następstw popełnionego przestępstwa zajmuje miejsce szczególne. Ich znaczenie wynika m.in. z faktu, że kryjąca się za nimi szkoda zdaje się być pierwotną i podstawową zarazem przyczyną negatywnej reakcji społecznej, skierowanej przeciwko temu, kto je spowodował. Obowiązujący kodeks karny, wskazując na potrzebę wymierzania kary współmiernej do stopnia społecznej szkodliwości popełnionego czynu, nie mógł tym samym pominąć wyrządzonych nim ujemnych następstw, czemu zresztą – choć w innym ujęciu, odnoszącym się wprost do rozmiaru wyrządzonej lub grożącej szkody (art. 115 § 2 kk) – dał wyraz przy określaniu kwantyfikatorów społecznej szkodliwości. W zasadzie okoliczność ta dotyczy szeroko rozumianego skutku, jaki spowodowany został popełnionym czynem zabronionym. Chodzi tu bowiem zarówno o następstwo mające postać szkody materialnej, jak i następstwo o charakterze niematerialnym, w postaci wyrządzonej ofierze krzywdy, jej upokorzenia, naruszenia relacji rodzinnych i społecznych, negatywnego przykładu dla innych (Komentarz do art. 53 kodeksu karnego (Dz.U.97.88.553), [w:] J. Giezek (red.), N. Kłączyńska, G. Łabuda, Kodeks karny. Część ogólna. Komentarz, LEX, 2007). Mając na uwadze powyższe należy podsumować, iż przede wszystkim spowodowanie skutku w postaci śmierci człowieka, a więc znaczny stopień społecznej szkodliwości czynu, wzmocniony znacznym stopniem winy, powinno odnaleźć dogłębne odzwierciedlenie w wymiarze kary orzeczonej.
Ponadto kara ta spełni swoje cele w zakresie prewencji generalnej, przekonując społeczeństwo o stanowczej reakcji państwa na tak poważne naruszenie normy sankcjonowanej, a nadto wzmocni zaufanie obywateli do państwa, w sytuacji gdy zagrożenie bezpieczeństwa na polskich drogach jest zdecydowanie coraz wyższe, a liczba pijanych kierowców powodujących wypadki ze skutkiem śmiertelnym na polskich drogach rośnie w zastraszającym tempie. Orzeczona kara bezwzględna w wymiarze 13 lat zdaniem Sądu Okręgowego spełni w wystarczający sposób cele, o których mowa w art. 53 § 1 kk.
Dlatego też, choć orzeczona kara i środek karny mogą być uznane za surowe, w żadnym razie nie mogą być traktowane jako rażąco surowe, a tym samym niesprawiedliwe. Wydaje się wręcz, że wymierzenie kary łagodniejszej, mogłoby świadczyć o pewnym przyzwalaniu przez wymiar sprawiedliwości dla takich kierowców.
Na uwzględnienie nie zasługują też apelacje obrońcy oskarżonego Andrzeja X i pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych w przedmiocie zasądzonego zadośćuczynienia na rzecz pokrzywdzonych. Na marginesie należy zauważyć, iż każdy ze skarżących skarży je w innym zakresie.
Jeżeli chodzi o obrońcę oskarżonego Andrzeja X podnosi on zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonego środka karnego poprzez nie uwzględnienie aktualnej sytuacji życiowej, finansowej i majątkowej oskarżonego.
Apelacja obrońcy oskarżonego również w tym zakresie nie zasługuje na uwzględnienie. Oczywistą rzeczą jest, iż na gruncie prawa cywilnego okolicznością wpływającą na zakres obowiązku naprawienia szkody jest też sytuacja materialna poszkodowanego oraz osoby odpowiedzialnej za szkodę ( art. 440 kc ). W odniesieniu do prawnokarnego obowiązku naprawienia szkody w doktrynie panuje pogląd, za którym opowiada się również Sąd Okręgowy w niniejszym składzie, iż sytuacja majątkowa sprawcy nie powinna wpływać na zakres tego obowiązku. Stanowisko to jest uzasadnione koniecznością realizacji nadrzędnego celu w postaci możliwie najpełniejszej kompensacji. Ponadto brak jest szczegółowej dyrektywy nakazującej uwzględnienie przy wymiarze środka karnego sytuacji materialnej sprawcy – tak jak to ma miejsce w przypadku wymiaru grzywny. W tych okolicznościach sytuacja materialna oskarżonego nie ma żadnego wpływu na orzeczony środek karny w postaci zadośćuczynienia. Na uwzględnienie nie zasługuje również zarzut pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych, iż Sąd Rejonowy w swoim orzeczeniu nie zawarł określenia, iż chodzi o częściowe zadośćuczynienie. Zgodnie z doktryną zadośćuczynienie za doznaną krzywdę dotyczy sytuacji, gdy doszło do naruszenia dóbr osobistych pokrzywdzonego lub do wyrządzenia mu innej szkody moralnej. Stąd też zadośćuczynienie może być orzekane obok obowiązku naprawienia szkody, przy czym niema możliwości orzekania szkody w „ części”. W tych okolicznościach procedowanie Sądu I instancji jest jak najbardziej prawidłowe i w żaden sposób nie zamyka pokrzywdzonym drogi do dochodzenia ich roszczeń na drodze procesu cywilnego.
Również nie ma potrzeby do określania w orzeczeniu Sądu I instancji wobec oskarżonego Andrzeja X okresu po jakim będzie mógł się ubiegać o warunkowe przedterminowe zwolnienie z odbywania kary, gdyż przepisy kodeksu karnego w tym przedmiocie są surowe i przewidują obostrzenia dla sprawców odpowiadających w warunkach recydywy.
Na uwzględnienie nie zasługuje również zarzut błędu w ustaleniach faktycznych de fakto rażącej niewspółmierności kary podniesiony przez pełnomocnika oskarżycieli posiłkowych w stosunku do kary wymierzonej wobec pozostałych oskarżonych.
Zdaniem Sadu Okręgowego Sąd Rejonowy w sposób prawidłowy wymierzył kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem ich wykonania wobec oskarżonych Pawła Xiego i Mirosława X a argumentacja przytoczona na ich poparcie zasługuje na pełna aprobatę i nie ma potrzeby po raz kolejny jej przytaczać. Sąd I instancji zauważył okoliczności podnoszone przez skarżącego, które jego zdaniem winny skutkować zaostrzeniem kary ( duża społeczna szkodliwość czynu, uprzednia karalność oskarżonych ), jednakże biorąc pod uwagę powiązanie tych osób z oskarżonym Andrzejem X rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego w tym przedmiocie jest jak najbardziej prawidłowe.
W tych okolicznościach argumentacja obrońcy oskarżonego M , iż oskarżonemu winna być wymierzona kara w mniejszym rozmiarze nie zasługuje na uwzględnienie.
Mając na uwadze powyższe, nie znajdując podstaw do podzielenia zarzutów zawartych we wszystkich apelacjach Sąd Okręgowy utrzymał zaskarżony wyrok w mocy.
O kosztach obrony udzielonej z urzędu obrońcom oskarżonych Andrzeja X i Mirosława X orzeczono na podstawie § 17 ust. 2 pkt 4 w zw. z § 4 ust. 1 i 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. 2015.1801)
Na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k., kierując się sytuacją majątkową oskarżonych i zasadą słuszności wobec oskarżycieli posiłkowych, Sąd Okręgowy zwolnił wszystkich od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze.