Stosowanie środka zabezpieczającego w stosunku do osoby niemogącej ponosić odpowiedzialności karnej

Sygn. akt IV Kzw /16POSTANOWIENIEDnia 30 sierpnia 2016 rokuSąd Okręgowy w Białymstoku IV Wydział Penitencjarny i Nadzoru nad Wykonywaniem Orzeczeń Karnych w składzie:Przewodniczący – Sędzia SO MProtokolant – Eprzy udziale prokuratora Bpo rozpoznaniu zażalenia obrońcy internowanego P A na postanowienie Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 22 lipca 2016 roku, sygn. akt III K /15 ( III Ko /16)w przedmiocie dalszego stosowania środka zabezpieczającegona podstawie art. 437 § 1 k.p.k. w zw. z art.1 § 2 k.k.w.postanawia:1. zaskarżone postanowienie utrzymać w mocy,2. zasądzić od Skarbu Państwa na rzecz adwokata S kwotę 295,20 zł tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu, w tym kwotę 55 złotych i 20 groszy tytułem 23 % stawki podatku VAT,3. zwolnić internowanego od ponoszenia kosztów postępowania wykonawczego przejmując je na rachunek Skarbu Państwa.UZASADNIENIEPostanowieniem z dnia 22 lipca 2016 roku Sąd Rejonowy w Białymstoku powołując się na treść art. 204 § 1 k.k. uznał, iż nadal zachodzi konieczność stosowania wobec P F środka zabezpieczającego w postaci pobytu w zakładzie psychiatrycznym – Samodzielnym Publicznym Psychiatrycznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej w Choroszczy w warunkach podstawowego zabezpieczenia.Na powyższe postanowienie zażalenie wniósł obrońca internowanego. Rozstrzygnięciu temu zarzucił:- naruszenie przepisów proceduralnych, co miało wpływ na treść orzeczenia, to jest art. 7 k.p.k. w zb. z art. 201 k.p.k. wobec nieuwzględnienia wniosku obrońcy o dopuszczenie dowodu z wysłuchania biegłych, którzy sporządzili opinię o osadzonym ewentualnie wobec odmowy zobowiązania biegłych do sporządzenia pisemnej opinii uzupełniającej. Oparcie się na opinii biegłych i uniemożliwienie obronie prowadzenia postępowania dowodowego – powoduje, że prawo do obrony i prawo do rozpoznania sprawy osadzonego przez niezawisły i bezstronny Sąd było iluzoryczne;- błąd w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia, co wyrażało się przyjęciem, że czyn osadzonego polegający na oddaleniu się z miejsca internacji jest czynem o znacznej społecznej szkodliwości, bez wnikliwej analizy motywów jakimi kierował się A F- dopuszczając się tego czynu;- naruszenie przepisów prawa materialnego – art. 93 b polegające na nierozważeniu w sposób właściwy – zasadności dalszego stosowania wobec osadzonego – innego niż izolacyjny środka zabezpieczającego i bezkrytyczne przyjęcie za opinią biegłych, że istniej potrzeba stosowania internacji wobec P F i nie ma możliwości leczenia w warunkach nieizolacyjnych.Powołując się na powyższe zarzuty obrońca P F wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia.Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:Zażalenie obrońcy internowanego nie jest zasadne i jako takie nie zasługuje na uwzględnienie.W ocenie Sądu Odwoławczego Sąd Rejonowy słusznie ustalił, że P F, z uwagi na jego aktualny stan zdrowia psychicznego, winien w dalszym ciągu przebywać w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym. Sąd I instancji wydając przedmiotowe orzeczenie – stosownie do treści art.204 kkw – trafnie oparł się na opinii biegłych lekarzy psychiatrów i psychologa dotyczącej stanu zdrowia internowanego i wyciągnął z niej prawidłowe wnioski, które Sąd Odwoławczy w pełni podziela.Z opinii psychiatryczno- psychologicznej sporządzonej na potrzeby niniejszego postępowania wynika, iż stan zdrowia psychicznego P F, wskutek leczenia, któremu jest poddawany podczas pobytu w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym, uległ poprawie. Obecnie nie ujawnia on ostrych objawów psychotycznych, stał się aktywniejszy, bardziej zorientowany otoczeniem. Niemniej jednak, poprawa stanu zdrowia psychicznego internowanego nie została oceniona przez biegłych jako na tyle istotna, aby mogła uzasadniać zmianę rodzaju stosowanego wobec niego środka zabezpieczającego na środek zabezpieczający wykonywany poza pobytem w zakładzie psychiatrycznym. W ocenie biegłych w chwili obecnej nadal istnieje wysokie prawdopodobieństwo popełnienia przez internowanego czynu o znacznej społecznej szkodliwości, a tym samym zachodzi konieczność dalszego stosowanie wobec niego środka zabezpieczającego w postaci pobytu w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym. P F aktualnie przyznaje wprawdzie, że jest osobą chorą psychicznie, co stanowi istotną zmianę w jego myśleniu i wypowiedziach, gdyż jeszcze do niedawna zdecydowanie zaprzeczał, że jest chory. Poczucie choroby jest jednak u niego bardzo powierzchowne. Nie do końca zauważa u siebie objawy choroby, nie wiąże ich ze swoim funkcjonowaniem i popełnionymi czynami zabronionymi. Na obecnym etapie leczenia dopiero zaczyna przejawiać częściowy krytycyzm wobec swojego zachowania, zaczyna dostrzegać, że nie wszystko w jego postępowaniu było prawidłowe, niemniej jednak w dalszym ciągu obwinia swoją byłą żonę, twierdząc, że swoim niewłaściwym zachowaniem spowodowała, że doszło do rozwodu, a następnie wszczęcia przeciwko niemu postępowania karnego. Systematycznie uczestniczy w zajęciach psychoedukacyjnych organizowanych na oddziale, ale wiedzę przekazywaną w trakcie zajęć odnosi do siebie jedynie częściowo. Powyższe w ocenie biegłych potwierdza, że zauważalna poprawa jego zdrowia psychicznego i zachowania wymaga dalszego pogłębienia i utrwalenia co jest możliwe jedynie w warunkach szpitalnych przy wielokierunkowych oddziaływaniach ogólnopsychiatrycznych. Zdaniem biegłych deklaracje wyrażane przez internowanego odnośnie kontynuowania leczenia w warunkach ambulatoryjnych są niewiarygodne.Informacje zawarte w przedmiotowej opinii, którą Sąd Okręgowy uznaje za fachową i rzetelną, nie pozwalają zatem na podzielenie stanowiska skarżącego jakoby internowany nie wymagał dalszego pobytu w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym, a gwarancję do zapewnienia jego prawidłowego funkcjonowania mogłoby stanowić ewentualne kontynuowanie przez niego terapii w warunkach wolnościowych. Trudno o zgoła odmienne wnioski skoro internowany w dalszym ciągu nie przejawia dostatecznego krytycyzmu wobec popełnionych czynów zabronionych, ani nie jest w pełni świadom swojej choroby psychicznej i jej wpływu na jego zachowanie. Nie utrzymuje żadnego kontaktu z rodziną, kontaktuje się jedynie z członkami grupy religijnej A C, którzy nie złożyli oficjalnej deklaracji, że po opuszczeniu przez niego szpitala psychiatrycznego zapewnią mu odpowiednią pomoc i wsparcie, a przede wszystkim kontrolę nad tym czy kontynuuje on leczenie ambulatoryjne i przyjmuje leki. Ma zatem rację Sąd Rejonowy, iż internowany pozbawiony pomocy ze strony osób trzecich w aktualnym stanie zdrowia miałby istotne problemy z funkcjonowaniem poza szpitalem psychiatrycznym, co niewątpliwie należy zaliczyć do okoliczności sprzyjających zaprzestaniu przezeń leczenia, jak też popełnienia kolejnego czynu zabronionego o znacznej społecznie szkodliwości. Odnośnie tej ostatniej kwestii słusznie Sąd Rejonowy odwołał się do uzasadnienia Sądu Okręgowego w Białymstoku z dnia 15.03.2016 r. utrzymującego w mocy postanowienie Sądu Rejonowego z dnia 5.02.2016 r. w przedmiocie dalszego stosowania wobec podejrzanego środka zabezpieczającego w którym opisano historię jego samowolnych oddaleń ze szpitali psychiatrycznych, które rzeczywiście potwierdzają znaczny ładunek społecznej szkodliwości tego rodzaju zachowań. Jednocześnie w tym miejscu należy wskazać, że popełnienie przez internowanego czynu o znacznej społecznej szkodliwości po ewentualnym zwolnieniu z zakładu psychiatrycznego nie musi dotyczyć tej samej osoby.Odnosząc się do pozostałych zarzutów skarżącego stwierdzić należało, że omawiana opinia sądowo – psychiatryczna została wydana przez biegłych lekarzy psychiatrów i psychologa, którzy mają stałą styczność z internowanym, a tym samym posiadają rzetelną, całościową wiedzę o przebiegu jego choroby. Opinia ta, w ocenie Sądu Okręgowego, jest opinią pełną, zawierającą informacje pozwalające na ocenę osoby internowanego pod kątem przesłanek zawartych w przepisie art. 93 b k.k. Słusznym było zatem stanowisko Sądu Rejonowego, który stwierdził brak podstaw do dopuszczenia żądanego przez obrońcę internowanego dowodu z opinii uzupełniającej biegłych. Treść przedmiotowej opinii wydaje się odpowiadać na każde z pytań i wątpliwości zgłoszonych przez skarżącego w treści zażalenia. Trafnie zatem oceniając wydaną opinię Sąd Rejonowy przyjął, iż nadal zachodzi wysokie prawdopodobieństwo popełnienia przez internowanego czynu zabronionego o znacznej społecznej szkodliwości.W ocenie Sądu Odwoławczego w realiach przedmiotowej sprawy Sąd I instancji nie naruszył również przepisów postępowania w zakresie wskazanym przez skarżącego poprzez oddalenie wniosku o wezwanie biegłych psychiatrów i psychologa na posiedzenie celem ich wysłuchania. Ma bowiem rację Sąd Rejonowy, iż przepis art. 204 kkw nie ustanawia wymogu wysłuchania lekarzy psychiatrów oraz psychologa, a jedynie uzyskania opinii biegłych o stanie zdrowia sprawcy umieszczonego w zamkniętym zakładzie psychiatrycznym ( por. postanowienie Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 5 listopada 2008 r. II AKzw 854/08 LEX nr. 477851, OSA 2011/2/9).Podobnie zresztą nie ma takiego wymogu co do wysłuchania podejrzanego przed wydaniem orzeczenia co do dalszego stosowania środka zabezpieczającego. Zresztą powyższe stanowisko znajduje również potwierdzenie w doktrynie ( vide: teza 15 do art. 204 k.k.w. Komentarz pod red. Kazimierza Postulskiego, opubl. w LEX ).Wobec powyższego, procedowanie Sądu Rejonowego, który wobec jasności, spójności i wszechstronności pisemnej opinii biegłych psychiatrów odstąpił od ich wezwania na posiedzenie było ze wszech miar prawidłowe.W tej sytuacji argumenty podnoszone w zażaleniu przez obrońcę internowanego nie mogły skutkować uchyleniem, bądź zmianą zaskarżonego orzeczenia, albowiem Sąd Rejonowy dokonał prawidłowej oceny materiału dowodowego i trafnie przyjął, że wobec internowanego w dalszym, ciągu zachodzą przesłanki uzasadniające stosowanie wobec niego przedmiotowe środka zabezpieczającego.O wynagrodzeniu obrońcy Sąd orzekł zgodnie z treścią § 19 pkt 4 oraz § 4 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22.10.2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. 2015.1801).O kosztach postępowania w przedmiocie przedłużenia internacji rozstrzygnięto na podstawie art. 624§1 kpk w zw. z art. 1§2 kkw zwalniając podejrzanego z ich zapłaty z uwagi na jego aktualną sytuację bytową.Dlatego orzeczono, jak w sentencji.